آیا وزارت خارجه از مذاکرات منطقهای حذف شده است؟ / پشت پرده بیانیهنویسی ضد ایرانی اروپا با ادبیات نفاق!
تاریخ انتشار: ۲۷ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۵۴۲۹۳
«منطقه امن»برای بازیگران غربی و صهیونیستی حکم خط قرمز را دارد. رژیم صهیونیستی قویاً معتقد است «ثبات منطقهای» فضای تنفس مسموم تلآویو را محدود و قدرت مانور آن در مناسبات غرب آسیا را به حداقل میرساند.
سرویس سیاست مشرق- سفر دریابان شمخانی به ابوظبی و دیدار وی با مقامات امنیتی اماراتی، با دو واکنش از سوی جریانات ضدانقلاب مواجه شده است: خشم و سانسور! هردوی این واکنشها، ریشه در ابطال محاسبات و گمانهزنیهایی دارد که آنها در تقابل ماهوی با نظام جمهوری اسلامی ایران متصور بودند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
سفری که از پیش طراحیشده بود
در تیرماه سال ۱۳۹۸، رئیس دستگاه امنیتی امارات دریکی از نشستهای امنیتی جهانی در شهر اوفا (واقع در روسیه) که دریابان علی شمخانی نیز بهعنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان در آن حضور داشت، برای نخستین بار پیام حاکمان اماراتی مبنی بر تمایل ابوظبی مبنی بر تنشزدایی با تهران را به وی مخابره کرد. در دیدار کوتاهی که میان طرفین در روسیه صورت گرفت، دریابان شمخانی تأکید کرد که تنشزدایی در مناسبات طرفین باید مبتنی بر همزیستی مؤثر منطقهای و عدم تنشزایی علیه امنیت ملی کشورمان باشد. در طول مدت سه سال اخیر، مراودات مستقیم و درعینحال غیر اعلامی مقامات دستگاههای امنیتی ایران و امارات با یکدیگر ادامه داشته و آنچه اخیراً رخداده، نتیجه و تأثیر این مذاکرات غیرعلنی هست. به عبارت بهتر، سفر اخیر دریابان شمخانی به ابوظبی، نقطه آشکارساز یکروند هست نه نقطه آغاز آن!
آیا وزارت خارجه در مذاکرات غایب است؟
سؤال دیگری که در این خصوص به ذهن خطور میکند، مربوط به نقش وزارت امور خارجه در معادلات جدید سیاست خارجی کشورمان است. واقعیت امر این است که «عادیسازی روابط» یا "آغاز روابط با بازیگران منطقهای و بینالمللی، مستلزم چینش یک سلسله پیششرطها و بایستههای امنیتی در کنار یکدیگر است. به عبارت بهتر، احیای مناسبات دیپلماتیک بدون آمادهسازی زیرساختهای امنیتی امکانپذیر نیست. در این معادله، رایزنیهای امنیتی جنبه زیربنایی و رایزنیهای دیپلماتیک جنبه روبنایی این معادله را شامل میشود. این دو پرتعارض با یکدیگر قرار ندارد و بالعکس، یکدیگر را درسیر یک سیاست خارجی مؤثر منطقهای تکمیل میکند. حتی در مذاکرات آتی باهدف عادیسازی نهایی روابط ایران و بحرین یا احیای مناسبات سیاسی تهران و قاهره، نقشآفرینی شورای عالی امنیت ملی را شاهد هستیم.
اصالت دیپلماسی منطقهای
در این میان بار دیگر شاهد پررنگ شدن کلیدواژهای کاربردی به نام «دیپلماسی منطقهای» در قاموس سیاست خارجی کشورمان هستیم. وجه اشتراک مذاکرات اخیر تهران -ریاض در پکن و تهران-ابوظبی، نگاه زیربنایی جمهوری اسلامی ایران نسبت به دیپلماسی منطقهای و اصالت آن است. اکثریت قریب بهاتفاق تحلیلگران غربی اذعان کردهاند که احیای مناسبات تهران و بازیگران منطقهای، جنس و ماهیتی راهبردی داشته و ناظر بر دغدغههای کلان و زیربنایی طرفهای مذاکره میباشد. به عبارت بهتر، جنس این مذاکرات و خروجی آنها، روبنایی و تاکتیکی نبوده و ازاینرو، فواید آن نیز ناظر بر سود مقطعی طرفین نیست. به عبارت بهتر، آنچه طی هفتههای اخیر به چشم میآید، نقطه آشکارساز دیپلماسی منطقهای جمهوری اسلامی محسوب میشود و برگرفته از نوعی نگاه ژرف اندیشانه نسبت به تحولات کنونی و آینده در نظام بینالملل به شمار میآید. این نگاه، مبتنی بر آیندهپژوهی و محاسبه است.
همهجانبه بودن مذاکرات
نکته دوم، مربوط به همهجانبه بودن مذاکرات هست. در جریان سفر اخیر دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان به ابوظبی، شاهد تأکید معنادار طرفین بر احیای روابط سیاسی، اقتصادی و امنیتی هستیم. همین نگاه عملیاتی و کاربردی، در مذاکرات دریابان شمخانی و مقامات سعودی نیز قابل احصاء بود. بنابراین، احیای مناسبات ایران و کشورهای منطقه معطوف به گزارههای کلی و غیرقابل تفسیر نیست بلکه هر یک از آنها دارای حدودوثغور کمی، کیفی و محاسباتی هست. در اینجا، بیشازپیش متوجه اصالت دیپلماسی منطقهای و فواید آن در حوزه سیاست خارجی، امنیت منطقهای و اقتصاد خواهیم شد. به عبارت بهتر، مذاکراتی که درروند احیای دیپلماسی منطقهای در حال برگزاری هست، دارای پیوستی اقتصادی و تجاری نیز هست. ازاینرو استدلال برخی تحلیلگران مبنی بر اینکه جنس مذاکرات برمبندی تنشزدایی" و نه "فرصت زایی" است، فاقد اعتبار عینی و عملیاتی هست. این مذاکرات نشان میدهد که مفهوم دیپلماسی اقتصادی بیش از هر زمان دیگری در حوزه سیاست خارجی کشورمان تبلوریافته و جنبه عملیاتی و مصداقی پیداکرده است. قطعاً این مسیر باید در دیگر مراودات بینالمللی کشورمان (چه منطقهای و چه فرا منطقهای) نیز ادامه پیدا کند.
نارضایتی جریانات ضدانقلاب از دیپلماسی منطقهای ایران
در این میان نارضایتی جریانات ضدانقلاب در ابعاد گوناگونی قابل تفسیر است. بدیهی است که «منطقه امن» برای بازیگران غربی و صهیونیستی حکم یک خط قرمز را دارد. رژیم اشغالگر قدس قویاً معتقد است «ثبات منطقهای» فضای تنفس مسموم تلآویو را محدود و قدرت مانور آن در مناسبات غرب آسیا را به حداقل خواهد رساند. فراتر از آن، برخی مقامات آمریکایی که کماکان بر روی طرح تجزیه منطقه بر مبنای مؤلفههای قومیتی و مذهبی تأکیددارند، تحقق امنیت منطقه را مانعی بزرگ درمسیر تحقق این نقشه خطرناک قلمداد میکنند. در چنین فضایی تکلیف جریانات ضد انقلاب نیز نسبت به این تحولات مشخص است! آنها که درصدد "تصویرسازی کاذب" نسبت به جایگاه و نقش جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان هستند، از تصدیق رویکرد صلح طلبانه و دیپلماتیک کشورمان در منطقه شدیداً نگران هستند زیرا این «واقعیت» در مغایرت محض با «تصویرسازی جریانات معاند» قرار دارد. فراتر از آن، یکی از اهداف تحرکات جریانات ضدانقلاب طی ماههای اخیر، منزوی ساختن تهران در منطقه بوده است. هدفی که هرگزتحقق پیدا نکرده و بالعکس، شاهد مانور موفقیت آمیزکشورمان در عرصه دیپلماسی منطقهای و افزایش اعتبار ایران اسلامی در عرصه بینالمللی هستیم.
در چنین شرایطی سکوت توأم با سردرگمی یا شانتاژ خشمگینانه جریانات معاند و ضدانقلاب علیه تحرکات منطقهای موثرکشورمان، کاملاً قابلدرک است! اقدام اخیر پارلمان اروپا در صدور قطعنامه ضد ایرانی (در خصوص مسمومیتهای اخیر دانش آموزان) با ادبیاتی مشابه گفتمان گروهک تروریستی منافقین، واکنشی نسبت به همین دیپلماسی منطقهای ایران محسوب میشود. بازیگران اروپایی به دلیل اینکه در مذاکرات احیای روابط ایران و بازیگران منطقهای به حاشیه راندهشدهاند، قصد دارند شانتاژ سیاسی و تبلیغاتی خود را علیه این احیای روابط تکمیل کنند. ازاینرو طی هفتههای آتی نیز شاهد ارائه این سیگنالهای سلبی از سوی دولتمردان و نمایندگان پارلمان اروپا خواهیم بود.
منبع: مشرق
کلیدواژه: قیمت دیپلماسی منطقه ای علی شمخانی شورای عالی امنیت ملی وزارت امور خارجه مذاکره ایران عربستان حسین امیرعبداللهیان دریابان شمخانی وزارت امور خارجه رژیم صهیونیستی شورایعالی امنیت ملی تل آویو خودرو قیمت های روز در یک نگاه حوادث سلامت دیپلماسی منطقه ای جریانات ضدانقلاب دریابان شمخانی جمهوری اسلامی احیای مناسبات عبارت بهتر سیاست خارجی منطقه ای امنیت ملی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.mashreghnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «مشرق» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۵۴۲۹۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
پشتپرده توافق اخیر ارمنستان و آذربایجان/ چرا پوتین و اردوغان مخالفند؟
مهسا مژدهی: الهام علیاف میگوید آذربایجان و ارمنستان ممکن است بتوانند تا ماه نوامبر به توافق صلح با یکدیگر دست پیدا کنند. او البته توضیح داده که جزئیات چنین توافقی هنوز مورد بحث قرار نگرفته است. سهشنبه هفته گذشته ارمنستان و اذربایجان بر سر واگذاری چهار روستا به توافق رسیدند. در واقع ارمنستان تصمیم گرفته تا چهار روستای مرزی که در زمان اتحاد جماهیر شوروی بخشی از آذربایجان بودند را بار دیگر به این کشور بدهد. آنها برای اینکار به نقشههای دوران شوروی سرک کشیدهاند و تکلیف چهار روستا یا بهعبارت دیگر شهرک متروکه را روشن کردهاند. حالا آنها آماده هستند تا حدود مرزی جدید خود را تعیین کنند. خود تعیین مرز هم البته با خط و نشانهای دو طرفه همراه است و ارمنستان را کمی نگران کرده. بر اساس اعلام باکو گروههای کارشناسی با روشن کردن مختصات جغرافیایی بر اساس مطالعات مرزی در حال انجام کار هستند. ارمنستان تاکید کرده که انتقال هر بخشی از خاک این کشور به باکو از اساس مردود است. در داخل ارمنستان تظاهراتهایی علیه تعیین مرز از سوی آذربایجان شکل گرفته. چهار شهرک متروکه که قرار است به آذربایجان بازگردانده شوند شامل اسکیبارای پایین، باغانیس ایروم، خئیرملی و گزلیجلی میشود که در دهه ۱۹۹۰ توسط نیروهای ارمنی تصرف شد. ساکنان قدیمی که اهالی آذربایجان بودند در آن تاریخ، خانههایشان را در شهرکها رها کرده و از منطقه گریختند.
طبق بیانیهای که وزارتخارجه ارمنستان منتشر کرده، این واگذاری در عمل شامل دو و نیم روستا میشود، زیرا جمهوری آذربایجان پیشتر تا حدودی روستاهای دیگر را تحت کنترل درآورده بود و عملا ارمنستان بر آنها حاکمیت خاصی نداشته است. این روستاها از آن نظر اهمیت دارند که به بزرگراه اصلی ارمنستان متصل میشدند که به سمت مرز با گرجستان میرود. این مسیر برای ارمنستان اهمیت تجاری دارد. جمهوری آذربایجان بازگشت روستاها را بهعنوان پیششرط توافق صلح مطرح کرده بود.
در خبرآنلاین با محسن پاکآیین سفیر پیشین ایران در آذربایجان در خصوص توافق میان آذربایجان و ارمنستان به گفتگو نشستهایم:
ارمنستان حاضر شده تا چهار روستای خود را بر اساس اسناد دوران شوروی به آذربایجان واگذار کند. سابقه درگیریهای بین دو کشور بیش از ۳۰ سال است. آیا تصمیمی که از سوی ارمنستان و آذربایجان گرفته شده؛ میتواند به استقرار صلح بین دو کشور منجر شود؟
بعد از اینکه طرفین یعنی آذربایجان و ارمنستان تمامیت ارضی یکدیگر را پذیرفتند و ارمنستان از حفظ قرهباغ صرفهنظر کرد و قرهباغ به جمهوریآذربایجان بازگشت و همچنین جمهوریآذربایجان هم از ادعای تاریخی خود را مبنی بر استان سیونیک صرفهنظر کرد و تمامیت ارضی ارمنستان را به رسمیت شمرد، این دو کشور به دنبال آن هستند تا مشکلات مرزی را حل کنند. یک کمیسیون مشترک مرزی نیز ایجاد شده است. در دوره حدود بیش از ۲۵ سالی که دو طرف با یکدیگر درگیر بودند و بخشی از اراضی جمهوری آذربایجان در اشغال ارمنستان بود، بهطور طبیعی برخی از ارمنیها به روستاهای مجاور مهاجرت کرده بودند. الان که مساله تمامیت ارضی مطرح شده، جمهوری آذربایجان این ادعا را مطرح کرد که این چهار روستا در نزدیکی مرز گرجستان و شمال آذربایجان واقع شده، در تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان، بر اساس اسناد بینالمللی و منطقهای قرار گرفتهاند. ارمنستان موضوع را پذیرفت و چهار روستا به آذربایجان برگشت و این نوع تعاملات به استقرار صلح و پایداری صلح بین آذربایجان و ارمنستان کمک میکند. باید از این قبیل اقدامات که با حسننیت طرفیت انجام میشود استقبال کرد.
باکو: ارمنستان تعیین مرز با آذربایجان را آغاز کرد
واکنش ایران به توافق باکو و ایروان
ما استقبال ایران را در خصوص توافق بین باکو و ایروان شاهد هستیم. اما بهنظر میرسد برخی از کشورهای دیگر منطقه، رویکرد متفاوتی به ماجرا داشته باشند. روسیه و ترکیه بهعنوان دو بازیگر در این منطقه چه مواضعی دارند؟ آیا آنها منافع خود را در ایجاد توافق و آرامش بین آذربایجان و ارمنستان میبینند؟
برخی از کشورها اصولا از اینکه صلح بین آذربایجان و ارمنستان ایجاد و تثبیت شود ناراضی هستند. ترکیه قصد داشت از مسیر استان سیونیک ارمنستان که به زنگزور موسوم شده به باکو برساند. این مسیر ترانزیتی است و به جمهوری آذربایجان فشار میآورد و از باکو میخواست تا سعی کند دالان زنگزور از طریق نظامی باز شود. حالا که طرفین یعنی آذربایجان و ارمنستان تمامیت ارضی متقابل را پذیرفتهاند، عملا اشغال زنگزور از دستور کار آذربایجان خارج شده و ترکیه از این مساله راضی نیست و از استقرار صلح بین دو کشور استقبال نمیکند. حتی اگر استقبالی بهطور اعلامی داشته باشد، به طور اعمالی اگر امکان پیدا کند، در مسیر استقرار صلح اخلال ایجاد میکند.
روسیه مدتها بود که در قفقاز حضور نظامی نداشت. اما به دلیل جنگ دومی که بین ارمنستان و آذربایجان رخ داد و به توافق مسکو منتهی شد، در منطقه قفقاز حضور نظامی پیدا کرد. با توجه به استقرار صلح دیگر نیازی به حضور نیروهای روسی نیست و آذربایجان هم از نیروهای روس خواسته تا از قرهباغ خارج شوند. از این بابت روسها هم نمیتوانند از صلح راضی باشند.
از طرف دیگر کشورهای فرا منطقهای مثل آمریکا و فرانسه هم جزو ناراضیها هستند. این دو کشور به دنبال انزوای روسیه هستند و تمایل دارند تا بهنحوی با ارمنستان ارتباط نزدیک داشته باشند. بهخصوص فرانسه قصد سلاح به ارمنستان را دارد که بهمعنی آن است که این کشور برای یک جنگ دیگر آماده شود. البته ارمنیها خیلی استقبال نمیکنند. اقدامات تحریک آمیز فرانسه ادامه دارد و برخورد آذربایجان را هم باعث شده. کشورهای غربی قصد دارند تا برای انزوا و کاهش تاثیر روسیه در قفقاز از مسیر ارمنستان وارد منطقه شوند. ارمنیها هم این موضوع را متوجه شدهاند و میشود اگر صلح بین ارمنستان و آذربایجان ایجاد نمیشد موقعیت بهتری برای حضور غربیها ایجاد میشد که فعلا این امر میسر نشده است.
از طرف دیگر رژیم صهیونیستی است که یکی از فروشندههای اصلی سلاح به آذربایجان است هم جزو ناراضیان اصلی این قاعده است چرا که در صورت صلح فروش سلاح به آذربایجان کاهش پیدا میکند. علیرغم نارضایتیهایی که وجود دارد؛ شواهد نشان میدهد که ارمنستان و آذربایجان مصمم هستند تا مسیر صلح را دنبال کنند و این یک مسیر عاقلانه است. چرا که دو کشور در مسیر توسعه اقتصادی هستند و صلح به آنها کمک خواهد کرد که این اتفاق بیفتد. ایران هم خواهان صلح در منطقه به ویژه قفقاز است و سعی دارد تا دو کشور مسیر همکاری را طی کند. نشستی که در تهران با عنوان ۳+۳ برگزار شد هم بر این موضوع تاکید داشت. قرار بود این نشست در ترکیه هم برگزار شود و امیدواریم ترکیه هم به کشورهایی که همکاری و صلح را به جنگ ترجیح میدهند بپیوندد.
با وجود اینکه چهار روستا قرار است به اذربایجان سپرده شوند، اختلاف مرزی بر سر روستاهای دیگر هنوز وجود دارد. آیا این به معنای آن است که صلح فراگیری رخ نخواهد داد و باید منتظر تنشها و اختلافهای مرزی میان اذربایجان و ارمنستان باشیم؟
بین دو کشور که سالیان دراز با هم در جنگ بودهاند به طور طبیعی اختلاف مرزی وجود دارد و سالیان درازی طول میکشد تا حل شود. باید مذاکره رخ دهد و صحبت شود و بر اساس اسناد و منافع طرفین در نهایت میتواند گفتگوها به نتیجه برسد. اینکه انتظار داشته باشیم در مدت کوتاهی حل شود، من بعید میدانم. ممکن است در مدتی که دو کشور درحال مذاکره بر سر مرزها هستند، درگیریهای مرزی هم رخ بدهد. اما اینها به معنی ایجاد یک جنگ فراگیر میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان نخواهد بود. چنانچه درگیری مرزی دیگری اتفاق بیفتد یا اختلافات تشدید شود، کمیسیونهای مرزی دو کشور فعال میشود و سعی خواهند کرد مشکل را حل کنند. من پیشبینی جنگ جدید فراگیری بین آذربایجان و ارمنستان را ندارم و مسیر را مسیر صلح میدانم. معتقدم کشورهای منطقه و حتی کشورهای ناراضی باید تلاش کنند تا صلح اتفاق افتاده و تقویت شود. اگر چنین اتفاقی بیفتد؛ تاثیر کشورهای فرامنطقهای در قفقاز کمتر شده و به نفع همه کشورهای منطقه بهویژه کشورهای عضو ۳+۳ خواهد بود.
311312
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1899326